Dali, 'Het Laatste Avondmaal'

Toen ik in 2009 kunstgeschiedenis ging studeren aan de universiteit van Leiden heb ik voor mijn eerste onderzoek dit schilderij van Dali gekozen. Ik had van dit schilderij in mijn jeugd al een poster op mijn kamer hangen. Ik wilde bewijzen dat Dali geïnspireerd was door 'Het Laatste Avondmaal' van Leonardo da Vinci. Het schilderij heeft mij vanaf mijn jeugd geïntrigeerd. Net als Da Vinci, pakt Dali een niet voor de hand liggend moment uit het verhaal. Da Vinci schildert het moment dat Jezus heeft verteld dat één apostel hem verloochent en één hem verraad. Dali kiest ervoor om het moment te kiezen, dat Jezus aan Thomas en Filippus uitlegt dat God alleen gezien en gekend kan worden door hem (Jezus wijst met één hand naar zichzelf en met de andere naar de torso boven hem). In het schilderij van da Vinci zijn alle apostelen herkenbaar. Bij Dali is dat veel lastiger, omdat de apostelen allen met gebogen hoofd in gebed zijn. Ook lijkt het dat Dali links en rechts identieke figuren gespiegeld heeft geschilderd. Maar als je goed kijkt zijn er toch in detail verschillen. Er is één apostel met blond haar (Johannes), één apostel met grijs haar (Petrus) en één apostel met een afwijkend geel gewaad (Judas). Net als da Vinci heeft Dali de drie verschillende levensstadia geschilderd (jong, middelbaar en oud). Da Vinci maakte daar groepjes van drie van en dat doet Dali niet. Wel komt het centraal perspectief net als bij da Vinci op het voorhoofd van Christus uit. Christus is, net als de torso boven hem, transparant, wat volgens mij duidt op de goddelijkheid van beiden.

Ik kan hier nog wel veel meer over schrijven, maar de belangrijkste reden dat ik mijn eerste blog wijd aan dit schilderij is het volgende. De serene rust in het schilderij, de warme kleuren, de blonde, baardloze Jezus, en de spiegeling in het schilderij vond ik als jonge jongen al prachtig. Dali is natuurlijk een kleurrijke figuur geweest en er is meer over hem dan over zijn schilderijen geschreven en dat was de reden ook dat ik de kunstenaar Dali buiten beschouwing wilde laten en me alleen concentreren op dit voor mij mooiste schilderij die hij ooit heeft gemaakt.