Spring naar hoofd-inhoud Skip to page footer

Soms zijn schilderijen niet zoals ze lijken.

Aangemaakt door Kees Oosting |

Gabriël Metsu is daar een mooi voorbeeld van. Hij schilderde vooral interieuren en portretten.

Metsu was een populaire schilder, die eerst in Leiden woonde, maar later verhuisde naar Amsterdam. Zijn populariteit was daar groot. Het is vreemd, maar Metsu is een beetje vergeten schilder uit de Gouden Eeuw, ondanks zijn bekendheid toendertijd. Hij was een zogenaamde genreschilder. Een genreschilder is een kunstenaar, die zich gespecialiseerd heeft in een bepaald genre, bijvoorbeeld stillevens of portretten. In het protestantse Nederland moesten schilders dit wel doen, omdat de grootste opdrachtgever, de Rooms-Katholieke kerk, verdwenen was. De schilders moesten er dus voor zorgen, dat ze opdrachten binnenhaalden. En dat kon het best als je je specialiseerde in een bepaald genre. Metsu was zo'n schilder, maar is niet oud geworden. Hij overleed op 38-jarige leeftijd, waarschijnlijk door een mislukte blaasoperatie.

Metsu schilderde 'De Jagersbuit' ( ook wel 'Het Geschenk van de Jager'genoemd) rond 1660. Het is maar een klein schilderijtje. Op het schilderij zie je een man die zijn jagerbuit aanbiedt aan een jonge dame, die deugdzaam zit te naaien. Tot zover niets bijzonders, maar als je beter kijkt vertelt het schilderij iets heel anders. Dit schilderij bevat een behoorlijk erotische ondertoon. In de 17e eeuw mochten kunstenaars niet openlijk erotische taferelen schilderen, maar rijke burgers wilden toch wel graag dit soort schilderijen bezitten. Als je 'De Jagersbuit' goed bestudeert, zie je allerlei hints naar een erotisch moment. Ten eerste valt de cupido op de kast behoorlijk op. Cupido staat natuurlijk symbool voor de liefde. De man biedt de vrouw een vogel aan. De vogel staat voor vogelen, een ander woord voor vrijen. Met andere woorden, de man wil de liefde bedrijven met de vrouw. Dat hij opgewonden is, kun je zien aan het geweer die op de voorgrond ligt. De haan van het geweer staat namelijk gespannen, klaar om te schieten. Een beetje gevaarlijk in een kamer. Het geweer is niet anders dan het opgewonden geslachtsorgaan van de man. De vrouw heeft haar slofjes uit, wat in de Gouden Eeuw betekende dat zij niet heel deugdzaam was, misschien zelfs wel een prostituee. Slofjes betekenden in ieder geval, dat het wel eens om sex zou kunnen gaan. De naaiende vrouw kan ook op twee manieren opgevat worden. Ten eerste kan het een symbool van deugdzaamheid zijn. In het schilderij van Metsu heeft het waarschijnlijk een andere betekenins, namelijk synoniem voor sex hebben. 

Zo zie je maar weer, dat pornografie van alle eeuwen is. In de Gouden Eeuw wisten mensen maar al te goed waar ze naar keken, en was deze dubbelzinnigheid mateloos populair.

Terug naar overzicht
'De Jagersbuit'